ADHD u dorosłych – kiedy chaos w głowie to coś więcej niż roztargnienie
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD, to zaburzenie neurorozwojowe, które nie kończy się wraz z ukończeniem szkoły. Dla wielu osób dorosłych to nieznany dotąd język, którym mogą wreszcie opisać całe swoje życie: ciągłe rozkojarzenie, wewnętrzny niepokój, trudność w planowaniu, emocjonalną huśtawkę i permanentne poczucie, że „inni jakoś ogarniają, a ja nie”.
ADHD u dorosłych nie zawsze objawia się w oczywisty sposób. Często nie widać go „na zewnątrz” – ale wewnątrz dzieje się bardzo dużo. I to właśnie tam, w środku, toczy się codzienna walka o koncentrację, organizację i spokój.
Objawy ADHD u dorosłych – różne oblicza tego samego zaburzenia
ADHD dorosłych często nie przypomina tego, co znamy z opowieści o dzieciach z nadpobudliwością. Objawy mogą być mniej widoczne, ale równie dokuczliwe. Należą do nich między innymi:
• trudności z koncentracją i zapamiętywaniem,
• szybkie nudzenie się, przerywanie zadań, „skakanie” z jednego tematu na drugi,
• prokrastynacja, problemy z organizacją i planowaniem,
• impulsywność w mowie, zachowaniu lub decyzjach,
• emocjonalna nadreaktywność: nagłe wybuchy złości, frustracja, płaczliwość,
• silna potrzeba stymulacji – częste zmiany, ryzykowne zachowania,
• chroniczne poczucie winy, wstydu, bycia „niewystarczającym”.
Te objawy nie są wynikiem złej woli, lenistwa czy „niedojrzałości”. To efekt funkcjonowania układu nerwowego i innego przetwarzania bodźców, informacji oraz emocji.
Kobiety z ADHD – ciche ekspertki od maskowania
U kobiet ADHD często bywa niezauważone przez otoczenie – i przez nie same. Zamiast typowej impulsywności i nadruchliwości, dominuje chaos wewnętrzny: zapominanie, roztargnienie, niska samoocena. Kobiety z ADHD uczą się maskować swoje objawy, rekompensując braki nadmiernym staraniem i perfekcjonizmem, co prowadzi do przemęczenia i wypalenia.
Ich ADHD bywa mylone z cechami osobowości: „roztrzepana”, „emocjonalna”, „słaba organizacyjnie” – tymczasem pod tymi etykietami często kryją się niezdiagnozowane trudności neurorozwojowe.
ADHD a codzienne życie dorosłych
Dla osoby z ADHD proste codzienne czynności mogą być prawdziwym wyzwaniem. Planowanie dnia, dotrzymywanie terminów, organizacja przestrzeni – wszystko to wymaga ogromnego nakładu energii i często kończy się frustracją.
Zaburzenie wpływa również na relacje – impulsywność, emocjonalność, zapominanie o ważnych sprawach może być trudne dla partnerów, dzieci, współpracowników. Osoby z ADHD często doświadczają niezrozumienia, a w efekcie – samotności.
Wiele z nich funkcjonuje na granicy wypalenia zawodowego, emocjonalnego i społecznego. Często mówi się o nich, że „mogłyby tyle osiągnąć, gdyby tylko się ogarnęły” – a przecież próbują każdego dnia.
Nieleczone ADHD i jego konsekwencje
Brak diagnozy i wsparcia może prowadzić do wielu wtórnych trudności:
• depresji i zaburzeń lękowych,
• uzależnień (np. od alkoholu, internetu, zakupów),
• trudności w utrzymaniu pracy lub związku,
• zaburzeń odżywiania,
• chronicznego stresu i wypalenia.
ADHD rzadko występuje samodzielnie. Często towarzyszy mu np. cPTSD, zaburzenia nastroju, zaburzenia osobowości lub spektrum autyzmu – dlatego tak ważna jest profesjonalna, pogłębiona diagnoza.
Diagnoza ADHD u dorosłych – pierwszy krok do zrozumienia siebie
Rozpoznanie ADHD w dorosłości to moment, w którym wiele osób po raz pierwszy odczuwa ulgę. Nagle okazuje się, że to, co przez lata uznawali za osobiste porażki, miało swoją nazwę i realne podłoże neurologiczne.
To nie wymówka, ale wyjaśnienie. I możliwość zadbania o siebie z nową perspektywą.
DIVA 2.0 – narzędzie do diagnozy ADHD u dorosłych
W Fundacji MindRevolution wykorzystujemy test DIVA 2.0 – jedno z najdokładniejszych narzędzi do diagnozy ADHD u osób dorosłych.
DIVA (Diagnostic Interview for ADHD in Adults) to ustrukturyzowany wywiad kliniczny, który:
• bada objawy obecne zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłości,
• opiera się na kryteriach diagnostycznych DSM-5,
• pozwala odróżnić ADHD od innych zaburzeń,
• uwzględnia kontekst życiowy pacjenta, jego środowisko, historię, codzienne funkcjonowanie,
• daje przestrzeń do refleksji i rozmowy, a nie tylko do „odhaczania objawów”.
Test DIVA 2.0 przeprowadza przez doświadczoną psycholożkę – Ewę Ciosk.– z uważnością, empatią i znajomością specyfiki ADHD u dorosłych.
Zrozumienie to ulga. Diagnoza to początek.
ADHD to nie wyrok – to informacja, która może zmienić Twoje życie. Dzięki diagnozie możesz lepiej zrozumieć siebie, odbudować relacje, zadbać o emocje i nauczyć się strategii, które realnie poprawią jakość życia.
Jeśli odnajdujesz się w tym opisie – zrób pierwszy krok. Umów się na diagnozę. Nie musisz już dłużej „dawać radę sam/a”.
Chcesz umówić się na badanie DIVA?
Zapraszamy do kontaktu:
📍 ul. Jana Siemińskiego 25D, Gliwice
📞 781 861 380
📧 recepcja@mindrevolution.pl
💬 lub napisz do nas przez media społecznościowe https://www.facebook.com/profile.php?id=61572879081279
Test DIVA przeprowadzany jest w formie rozmowy trwającej ok. 1,5–2 godzin. Wcześniej otrzymasz ankiety do wypełnienia.
Lęk zna każdy z nas. To ten znajomy ścisk w żołądku przed ważnym spotkaniem, przyspieszone bicie serca, gdy czekamy na wynik badania albo napięcie, które towarzyszy decyzjom zmieniającym życie. I dobrze! Lęk jest naturalnym mechanizmem, który przez tysiące lat chronił nas przed zagrożeniem. Problem pojawia się wtedy, gdy zamiast być naszym strażnikiem, staje się więzieniem.
Czym są zaburzenia lękowe?
Zaburzenia lękowe to najczęściej występujące problemy zdrowia psychicznego na świecie. WHO szacuje, że cierpi na nie nawet 1 na 14 osób! To trochę tak, jakby ktoś w Twoim najbliższym otoczeniu – sąsiad, koleżanka z pracy, brat – codziennie mierzył się z niepokojem, który nie chce odpuścić.
W przeciwieństwie do zwykłego, adaptacyjnego lęku, zaburzenia lękowe są przewlekłe, nasilone i nieproporcjonalne do sytuacji. Mogą paraliżować codzienne życie, powodować cierpienie, wycofanie się z relacji, pracy, hobby. A co najważniejsze – to nie jest „kwestia charakteru” ani „przesadzanie”. To realna trudność, z którą można (i warto!) pracować.
Rodzaje zaburzeń lękowych – o czym mówimy, gdy mówimy o lęku?
Zaburzenia lękowe to szerokie pojęcie. Mogą być to:
1. Zespół lęku uogólnionego (GAD) – ciągłe zamartwianie się „na zapas”. Osoba z GAD żyje w trybie „co jeśli?”, a napięcie często nie znika nawet wtedy, gdy wszystko idzie dobrze.
2. Fobie specyficzne – intensywny lęk przed określonymi sytuacjami lub obiektami, np. pająkami, lataniem samolotem, zastrzykami. Problemem nie jest strach sam w sobie, ale jego siła i konsekwencje (np. unikanie podróży, badań lekarskich).
3. Fobia społeczna (lęk społeczny) – silny lęk przed oceną innych, często skutkujący wycofaniem z życia społecznego. Każda rozmowa, spotkanie, prezentacja mogą być źródłem ogromnego napięcia.
4. Zespół lęku napadowego (ataki paniki) – nagłe, intensywne napady lęku, którym towarzyszą objawy fizyczne, np. duszność, kołatanie serca, uczucie „odrealnienia” czy lęk przed śmiercią.
5. Agorafobia – lęk przed miejscami lub sytuacjami, z których trudno się wydostać albo w których trudno o pomoc. Często wiąże się z unikaniem przestrzeni publicznych.
Objawy lęku są zarówno fizyczne jak i psychiczne, pojawiają się zmiany w naszym zachowaniu, objawy ataku paniki. Jeśli doświadczasz nagłego intensywnego lęku i strachu, może to być objaw ataku paniki. Inne objawy mogą obejmować przyspieszone bicie serca, uczucie omdlenia, zawroty głowy lub nawet oszołomienia. Doświadczać możemy również poczucia utraty kontroli, drżenia lub trzęsienia się, duszności lub bardzo szybkiego oddechu. Atak paniki trwa zwykle od 5 do 30 minut.
Jeśli zauważasz, że lęk wymknął się spod kontroli, trwa za długo, ciągle czujesz napięcie i wyczerpanie, bycie w nieustannej gotowości. Lęk ogranicza Twoje życie, zaczynasz unikać sytuacji, ludzi rezygnujesz ze swoich planów. Jeśli to czytasz i masz wrażenie, że opisuje Ciebie lub kogoś Ci bliskiego, to nie jesteś sam i przede wszystkim – to nie jest wyrok. Większość ludzi czasami odczuwa niepokój lub strach, ale jeśli wpływa to na Twoje życie, są rzeczy, które możesz wypróbować.
Zaburzenia lękowe można skutecznie leczyć, najlepiej działają dwie ścieżki – psychoterapia, w szczególności skuteczna jest terapia poznawczo behawioralna (CBT) i farmakoterapia. Ogromną rolę odgrywa też styl życia: sen, ruch, techniki relaksacyjne (np. oddechowe), mindfulness, ale również wsparcie bliskich. Nie próbuj robić wszystkiego na raz – wyznaczaj sobie małe cele, które możesz łatwo osiągnąć, nie skupiaj się na rzeczach, których nie możesz zmienić – skup swój czas i energię na tym, aby pomóc sobie poczuć się lepiej
Lęk, choć trudny, może stać się sygnałem, że warto coś zmienić. Może być impulsem do zatrzymania się, zadania sobie pytania: „czego się boję?” i „czego potrzebuję?”. Jeśli czujesz, że lęk przejmuje nad Tobą kontrolę, nie musisz walczyć z nim sam. Sięgnięcie po pomoc to oznaka siły, nie słabości.
Depresja to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych, a jednocześnie jedno z najbardziej niezrozumianych. Wbrew stereotypom, nie jest to „zwykły smutek” czy chwilowy kryzys. To poważne schorzenie, które wpływa na całe życie człowieka — emocje, ciało, relacje i codzienne funkcjonowanie. Może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, płci czy statusu społecznego.
Czym właściwie jest depresja?
Każdemu zdarzają się gorsze dni. Jednak depresja kliniczna to coś więcej niż przejściowe przygnębienie. To stan, który trwa tygodniami lub miesiącami, wywołując głęboki smutek, bezradność i poczucie pustki. Często towarzyszy jej brak energii, zaburzenia snu i apetytu, problemy z koncentracją, a także niska samoocena i utrata radości z rzeczy, które wcześniej cieszyły.
U niektórych osób pojawiają się również objawy fizyczne — przewlekłe zmęczenie, spowolnienie ruchowe, bóle, a nawet zaburzenia miesiączkowania. Inni zaczynają unikać kontaktów towarzyskich, zaniedbują swoje pasje i relacje, czują się „odcięci” od świata. Niepokojącym sygnałem mogą być również myśli rezygnacyjne lub samobójcze.
Depresja nie jest oznaką słabości i nie mija sama z siebie. To choroba, którą można — i warto — leczyć.
Kiedy szukać pomocy?
Jeśli obniżony nastrój i inne objawy utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie i mają wpływ na Twoje codzienne życie — to dobry moment, by skonsultować się ze specjalistą. Czasem bliscy zauważają zmiany wcześniej niż my sami — warto ich wysłuchać. Nie trzeba czekać, aż sytuacja stanie się nie do zniesienia. Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większe szanse na powrót do zdrowia.
Jak wygląda terapia depresji?
Psychoterapia jest jednym z najskuteczniejszych sposobów leczenia depresji, często stosowanym samodzielnie lub w połączeniu z farmakoterapią. Praca z terapeutą pozwala lepiej zrozumieć swoje emocje, odkryć źródła trudności i nauczyć się radzenia sobie z nimi w zdrowy sposób.
W zależności od potrzeb pacjenta stosuje się różne nurty terapeutyczne:
• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) — skupia się na zmianie negatywnych wzorców myślenia i zachowań;
• Terapia psychodynamiczna — pomaga zrozumieć nieświadome mechanizmy wpływające na nasze życie emocjonalne;
• Terapia Gestalt — wspiera integrację myśli, emocji i ciała;
• Podejście systemowe — koncentruje się na relacjach z innymi i funkcjonowaniu w rodzinie lub grupie społecznej.
Dobór metody zależy od indywidualnej sytuacji — nie ma jednej drogi do zdrowienia. Ważne, by znaleźć przestrzeń, w której można czuć się bezpiecznie, zostać wysłuchanym i otrzymać adekwatne wsparcie.
Dlaczego warto iść na terapię?
Po pierwsze zyskujesz zrozumienie i wsparcie – terapeuta pomoże Ci uporządkować emocje, spojrzeć na trudności z innej perspektywy, bez oceny i presji. Uczysz się nowych strategii radzenia sobie – zyskujesz konkretne narzędzia do pracy z negatywnymi myślami, stresem i relacjami. Zwiększasz odporność psychiczną – terapia pomaga nie tylko wyjść z kryzysu, ale też lepiej radzić sobie w przyszłości i zmniejszyć ryzyko nawrotu. Odzyskujesz sprawczość – depresja odbiera poczucie wpływu na własne życie. W terapii można stopniowo to poczucie odzyskać.
Nie jesteś sam/a
Depresja to choroba, która może dotknąć każdego — i nie jest powodem do wstydu. Z odpowiednim wsparciem można odzyskać równowagę, sens i radość życia.
W Fundacji MindRevolution wiemy, jak trudne potrafią być pierwsze kroki. Dlatego oferujemy pomoc w przyjaznej atmosferze, z poszanowaniem Twoich emocji i tempa. Nasi psychoterapeuci są gotowi, by Ci towarzyszyć — bez oceniania, z pełnym zaangażowaniem.
Zrób pierwszy krok. Odezwij się do nas. Razem możemy znaleźć drogę wyjścia z depresji.